Hoe Ferrari Leclerc de tweede plaats door de neus boorde

In Abu Dhabi stond geen maat op Lewis Hamilton. De zesvoudig wereldkampioen reed in de schemeringsrace onbedreigd naar de overwinning. In zijn schaduw kwamen de grootste talenten van dit moment als tweede en derde aan de finish. Heel symbolisch wist Max Verstappen generatiegenoot Charles Leclerc te verslaan, waardoor hij ook in het kampioenschap achter de twee Mercedes-coureurs als best of the rest eindigde. Kortom: 2019 voor Ferrari in een notendop.

Mercedes domineert, Ferrari blundert

Het laatste podium van 2019 herbergde de drie toppers van het seizoen. Hamilton had het alleen in het begin van het seizoen even moeilijk met Bottas, maar reeg daarna moeiteloos de zeges aaneen op weg naar alweer zijn zesde wereldtitel (de derde op rij). Verstappen trok het hele jaar de kar bij Red Bull. Eerst was hij Pierre Gasly constant te snel af, daarna Alexander Albon. Ondanks een dipje na de zomerstop wist hij de Ferrari-coureurs te kloppen. Van hen was Leclerc ontegenzeggelijk de beste. De Monegask reeg in het begin van de herfst de polepositions aaneen, al had hij wat moeite om die goede uitgangsposities in klinkende resultaten om te zetten. Desondanks wist hij viervoudig wereldkampioen Vettel op alle fronten (in het kwalificatieduel, qua gescoorde WK-punten en aantal overwinningen) af te troeven.

Ook in Abu Dhabi presteerde Vettel ver onder zijn kunnen. Een crash in de vrije training en een knullige spin in de kwalificatie waren daar duidelijke indicatoren van. Wanhopig geworden besloot Ferrari hem maar op de zachte banden aan de race te laten beginnen, waar de overige topteams de rode banden maar links lieten liggen. Leclerc was in de tweede kwalificatiesessie eveneens op de rode band begonnen, maar hij wist zijn tijd bij het sluiten van de markt te verbeteren op de mediums, zodat hij net als de Mercedes- en Red Bull-coureurs op die band aan de race mocht beginnen. In de laatste kwalificatiesessie had hij minder geluk: hij ging als laatste de baan op en werd daardoor als eerste afgevlagd, zodat hij als enige zijn tijd niet meer kon verbeteren. Doordat uiteindelijk bijna niemand dat meer kon, bleef de flater zonder gevolgen

Datzelfde kon gezegd worden van de flater om Leclerc met veel meer brandstof dan was opgegeven aan de race te laten beginnen. Had iemand gewoon ergens een komma op de verkeerde plek gezet of was er meer aan de hand? Zou Ferrari iets cools hebben als een dubbele benzinetank zoals het team van BAR in een grijs verleden? Vermoedelijk was het gewoon een administratieve fout, want Ferrari kwam er met een boete van 50.000 dollar vanaf (ongeveer 10.000 dollar per liter, hele dure benzine derhalve). De coureur zelf werd niet ingelicht en wist dus niet eens dat hem een mogelijke diskwalificatie boven het hoofd hing.

In de openingsronde ontfutselde hij Verstappen meteen de tweede plaats, die hij vervolgens moeiteloos vasthield. Achter hem stond Verstappen aanvankelijk onder druk van Vettel. De Duitser klaagde dat DRS niet werkte in de openingsronden, waardoor hij niet de kans kreeg om van zijn kortstondige bandenvoordeel te profiteren. In plaats daarvan begon hij al gauw weer terrein te verliezen op zijn zachte banden, waardoor Ferrari hem al na twaalf ronden naar de pits haalde. Om onverklaarbare redenen werd Leclerc ook meteen naar de pits gehaald en daarmee schoot Ferrari zich meerdere keren in beide voeten.

De toegenomen werkdruk zorgde ervoor dat Vettels stop volkomen in de soep liep, waardoor hij niet alleen een handvol seconden in de pits verloor, maar ook op de baan, omdat hij zich weer (zonder DRS) langs een aantal middenmoters moest knokken. Zodoende kwam er van een potentiële undercut op Verstappen niks terecht. Desondanks werd Leclerc, die op de mediums nog prima rondetijden liet noteren, ook gelijk naar de pits gehaald. Op nieuwe harde banden reed hij drie snelle ronden, maar daarna reed hij weer net zo hard als voor zijn stop, zoals de onderstaande grafiek weergeeft.

Voor brandstof gecorrigeerde rondetijden in seconden van Hamilton (grijs), Verstappen (blauw) en Leclerc (rood).

Verstappen legde probleemloos bijna de halve raceafstand op de mediums af zonder veel tijd te verliezen, zodat hij na zijn stop Leclerc al gauw weer in het vizier had. Zonder al te veel problemen ging hij de Ferrari voorbij, waarna Leclerc nogmaals stopte, ditmaal om de zachte banden om te leggen. Ook nu ebde zijn tempo gauw weg, waardoor hij in de slotfase nog onder druk kwam te staan van Bottas.

De Fin moest vanwege een motorwissel als laatste starten en had in het verkeer, mede door het ontbreken van DRS, veel tijd verloren, maar kwam dankzij een goed racetempo en een goede strategie sterk opzetten. Dat hij de middenmoters wist te kloppen, was niet zo gek, maar dat hij boven Vettel en Albon wist te eindigen, was wel enigszins verrassend. Albon had hij vermoedelijk hoe dan ook wel verslagen, terwijl Vettel door de foute bandenkeuze en de verprutste pitstop een makkelijk slachtoffer werd. De keuze om op de zachte band aan de race te beginnen had hem zelfs in het beste geval ruim vijf, maar waarschijnlijk eerder tien of vijftien seconden gekost, zoals de onderstaande grafiek weergeeft.

Totaal tijdsverlies op de baan als functie van de ronde van de pitstop voor de drie mogelijke 1-stopstrategieën: zacht-medium (rood-geel), zacht-hard (rood-wit) en medium-hard (geel-wit).

Toch had ook Albon reden om ontevreden te zijn met zijn team, want dat haalde hem een ronde na Vettel naar de pits. Kennelijk had Red Bull zich verrekend, want in plaats van dat hij voor Vettel op de baan kwam, bleef hij achter hem, dus had hij zijn strategie voor niks omgegooid. In de slotfase plukte hij er de wrange vruchten van, want nadat Bottas hem voorbij was gegaan, passeerde Vettel hem kort voor de finish ook nog op nieuwe banden.

De onderstaande grafiek geeft de racevoortgang van de koplopers weer. Het lijkt erop dat Ferrari probeerde om Vettel bij zijn eerste stop voor Bottas te houden, wat dus mislukte. Omdat Vettel op de fragiele zachte band aan de race was begonnen, was die vroege stop niet zo gek. Voor Leclerc kwam die stop echter veel te vroeg. De rode stippellijn geeft aan dat Leclerc net zo'n race als Verstappen kon hebben als zijn team hem langer door had laten rijden. Zijn lange stint op de zachte band in de slotfase kostte hem alleen nog maar meer tijd. Albon had op zijn beurt Vettel vrij makkelijk kunnen kloppen als hij een vergelijkbare strategie als Verstappen had gehad.

Racevoortgang van de koplopers. Op de y-as staat de achterstand ten opzichte van het gemiddelde tempo van de winnaar in seconden van Hamilton (donkergrijs), Verstappen (blauw), Leclerc (rood), Bottas (lichtgrijs), Vettel (donkerrood) en Albon (lichtblauw). Met stippellijnen is het verwachte raceverloop weergegeven van Leclerc en Albon als ze later gestopt waren.

Qua pure snelheid stak Mercedes er met kop een schouders bovenuit. Hamilton was de snelste man van de race, gevolgd door Bottas (+0,22), die ondanks een nieuwe motor eerder langzamer dan sneller was. Leclerc (+0,25) was in de race een fractie sneller dan Verstappen (+0,30), wat betekent dat hij alle reden had om de Ferrari-strategen na de race heel vies aan te kijken. De mannen in het rood hebben dit jaar dusdanig veel strategisch blunders gemaakt dat ze daar de komende winter heel veel van kunnen leren. Het zou mooi zijn als ze dat voor de verandering ook een keer doen. Op gepaste afstand van hun teamgenoten kwamen Vettel (+0,55) en Albon (+0,85).

Mercedes
1. Hamilton
4. Bottas +0,22

Red Bull-Honda
2. Verstappen +0,30
6. Albon +0,85

Ferrari
3. Leclerc +0,25
5. Vettel +0,55

Pérez en Kwjat troeven Renault-brigade af

In de subtop was het zoals gebruikelijk weer spannend. De teams van McLaren en Renault wisten tot Q3 door te dringen, maar hadden daardoor wel de verplichting om op de zachte banden aan de race te beginnen. In tegenstelling tot Ferrari waren ze volledig doordrongen van hun bandennadeel. In de race probeerden ze er op verschillende manieren nog het beste van te maken. McLaren haalde Norris extreem vroeg naar de pits, waarna hij het restant van de race nog redelijk eenvoudig op de harde band wist af te leggen. Ricciardo en Sainz stopten kort achter elkaar. De Renault-coureur klaagde dat hij geen tempo had op de harde band en werd, net als in Spanje, kort na de stops voorbijgereden door de Spanjaard.

Hülkenberg reed het langst door op zijn zachte banden. Hij reed een zeer acceptabel tempo op de rode band en werd pas door Bottas ingehaald toen DRS opeens weer operatief was. Zijn team vergat dit tijdverlies in de berekeningen mee te nemen, waardoor hij na zijn stop weer precies achter de McLarens terug op de baan kwam. Wel haalde hij Sainz direct in, maar verder dan dat kwam hij niet. In de slotfase doken Sainz en Ricciardo nogmaals de pits in en deden daar in de slotronde hun voordeel mee. Na afloop treurde Hülkenberg dat zijn race met een beetje meer geluk veel mooier had kunnen zijn, iets wat helaas ook over zijn carrière gezegd kan worden.

Gevolgde bandenstrategieën per coureur. Rood: zachte band, geel: medium, wit: harde band.

De grootste profiteur van de bandenregels was Pérez, die bij de start een door teammaat Stroll veroorzaakte botsing met Gasly overleefde. De Mexicaan reed extreem lang op zijn mediums door. Zijn enige stop viel nagenoeg samen met de tweede stops van Sainz en Ricciardo, waardoor hij alleen nog maar met Hülkenberg en Norris moest zien af te rekenen. In de laatste ronde slaagde hij daar (uiteraard buiten beeld) in, tot grote ergernis van de jonge Brit, die vond dat hij veel te voorzichtig was geweest in het duel.

De op de harde banden gestarte Kwjat sloop in het kielzog van Pérez mee naar voren, maar doordat hij zijn voorvleugel had beschadigd op Hülkenberg, kwam hij niet verder dan de negende plek. Dat was zonde, omdat de Toro Rosso's in de race een prima tempo hadden te pakken. Gasly reed na zijn startongeluk de hele race achter de feiten aan, maar reed de race daarna zonder verdere stops uit en liet desondanks puike rondetijden noteren.

Het laatste punt ging naar Sainz, die als winnaar uit de strijd met de Renaults uit de bus kwam, wat genoeg was voor de zesde plaats in het rijderskampioenschap. Opmerkelijk genoeg was de Spanjaard in de race helemaal niet zo snel.

Racing Point-Mercedes
7. Pérez +1,79
- Stroll +1,92

McLaren-Renault
8. Norris +1,76
10. Sainz +1,90

Toro Rosso-Honda
9. Kwjat +1,53
18. Gasly +1,47

Renault
11. Ricciardo +1,73
12. Hülkenberg +1,57

Alfa Romeo weer met beide benen op de grond
De staartgroep werd weer gevormd door de bekende namen: de Ferrari-klantenteams en het ploeterende team van Williams. Vooral de matte prestaties van de Alfa's riepen vraagtekens op, zeker na hun knappe resultaat in Brazilië twee weken eerder. De wit-rode bolides waren bijna twee seconden trager dan vorig jaar in de kwalificatie. In de race ging het, zoals meestal, wat beter. Räikkönen wist nog als dertiende te eindigen, terwijl Giovinazzi, mede door een dwaze strategie, slechts als zestiende eindigde.

Rondetabel van de race.

De Haasjes hadden het zowaar redelijk voor elkaar. Waar Grosjean weer eens slecht van zijn plaats kwam, had Magnussen weer eens een goede start. Het betekende wel dat hij, zoals bijna elke race dit jaar het geval was, in de openingsfase geleidelijk weer terugzakte. Doordat DRS lange tijd niet werkte, duurde het nu langer voordat hij weer naar de achterhoede was teruggevallen, dit tot frustratie van de mannen achter hem.

De eerste 17 DRS-loze ronden van de race mogen wat mij betreft als een geslaagd experiment bestempeld worden. Ook zonder DRS werd er nog ingehaald en de kwaliteit van de inhaalacties ging met sprongen omhoog. 9 jaar geleden werd DRS in allerijl ingevoerd omdat Alonso op ditzelfde circuit het kampioenschap verloor omdat niet langs Petrov kon komen, maar met die pretbanden van Pirelli zijn de races veel dynamischer geworden en doet het systeem op de meeste circuits meer kwaad dan goed.

Uiteindelijk zakte Magnussen terug naar de veertiende plaats, voor teammaat Grosjean. Ze werden dus gesandwicht door de Alfa's. Achter hen werd pechvogel Gasly gesandwicht door de Williams'. Opnieuw werd Russell bij de start voorbijgereden door uittreder Kubica en opnieuw wist hij de Pool later in de race alsnog te verslaan. Qua racesnelheid deed Williams niet eens veel voor de staart van de middenmoot onder.

Alfa Romeo-Ferrari
13. Räikkönen +2,20
16. Giovinazzi +2,80

Haas-Ferrari
14. Magnussen +2,59
15. Grosjean +2,47

Williams-Mercedes
17. Russell +3,14
19. Kubica +3,71

Racesnelheid per coureur vergeleken met die van Hamilton.

De bevindingen van de race:
- Hamilton was oppermachtig
- Slechte strategie kost Leclerc een goede kans op de tweede plek
- Vettels bandengok had hem de vijfde plek aan Albon moeten kosten
- Mercedes was zo sterk dat Bottas vanaf de laatste plaats een Ferrari en een Red Bull kon kloppen
- Bottas, Vettel en Albon stonden nadrukkelijk in de schaduw van hun teamgenoten
- Pérez finisht als best of the rest dankzij bandenvoordeel bij de start
- De Toro Rosso's waren snel in de race, maar scoorden door pech maar twee punten
- Een rekenfout kostte Hülkenberg mogelijk een stevige puntenfinish
- DRS blijkt nutteloos te zijn